Na afloop van het Psalmconcert in Leiden (30/9/2018) maakte Marjolein van Zuylen mij attent op een Turkse versie van de eerste 14 Geneefse Psalmen. U vindt ze gereproduceerd op de digitale afdeling van de BNF (Bibliothèque Nationale de France): Gallica.
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8415002q/f7.image
Het verhaal erachter:
In de 17e eeuw heeft de Ottomaanse musicus en dragoman Ali Ufqi (of
Ufki) geboren
in Polen als Albert (Wojciech) Bobowski, maar al op jonge leeftijd ontvoerd door
Tataren en als slaaf naar Istanbul gebracht) 14 psalmen uit de
Geneefse Psalter vertaald naar het Turks. Hij deed dat waarschijnlijk in
opdracht van Europese gezanten en geestelijken, nadat hij zijn vrijheid
had herkregen. Dit kadert in het zogeheten 'Calvino-turkisme' een
religieus-politieke stroming die toenadering zocht tot de Ottomaanse
vorst, in wie zij een mogelijke bondgenoot zagen in hun strijd tegen
Habsburg. De Tsjechische pedagoog, Jan Amos Komenski (Comenius), als balling
woonachtig in Nederland, speelde hierin een belangrijke rol. Voor de Nederlandse gezant
aan het Turkse hof, Levinus Warner, vertaalde Ufqi de bijbel in het Turks (die vertaling is naar
Leiden gestuurd en maakt nu onderdeel uit van de collectie van de UBL)
Ufqi's
'Turkse Geneefse psalmen' zijn opgevist door het Duitse Sarband
Ensemble. Op de cd Sacred Bridges zijn een aantal psalmen in de versies van Ali Ufki, Sweelinck en Goudimel, en Salomone
Rossi samen ingespeeld. Een fragment van een live concert in
Brussel: https://www.youtube.com/watch?v=xJhF90QYEgw